Η γραφή είναι μια βασική προσχολική και σχολική δραστηριότητα. Είναι ένα εργαλείο επικοινωνίας για να εκφράζουμε σκέψεις, συναισθήματα και ιδέες. Χρειάζεται για τη σύνθεση μιας ιστορίας, σε αριθμητικές πράξεις, γραπτές εξετάσεις, γραπτά μηνύματα σε φίλους και οικογένεια. Είναι μια πολύπλοκη διαδικασία καθώς συνεισφέρουν πολλές δεξιότητες για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το άτομο (γνωστική δεξιότητα, οπτική αντίληψη, κινητικές δεξιότητες, λεπτή κίνηση, πλευρίωση, πέρασμα μέσης γραμμής κ.α.). Η γραφή αποτελείται από τέσσερα βασικά στοιχεία: ροή, ταχύτητα, άνεση και ευαναγνωσία.
Οι δυσκολίες στη γραφή έχουν ποικίλες συνέπειες και κυρίως στο σχολικό κομμάτι. Για παράδειγμα, χαμηλή απόδοση και βαθμολογία σε σχολικές εργασίες και διαγωνίσματα, φτωχό περιεχόμενο και ποιότητα σε εκθέσεις, γραπτές εργασίες (αργό γράψιμο, χάσιμο ειρμού). Επίσης, απαιτείται περισσότερος χρόνος για την ολοκλήρωση μιας εργασίας και συχνά παραλείπουν να γράψουν όσα γνωρίζουν ή και παραδίδουν μικρές ή μη ολοκληρωμένες εργασίες. Επιπλέον, υπάρχει δυσκολία να κρατήσουν σημειώσεις και να τις διαβάσουν μετά, δυσκολία να μάθουν γραμματική και ορθογραφία, συνεπώς τα παιδιά θα έχουν μια αρνητική συμπεριφορά και θα αποφεύγουν να γράψουν.
Παιδιά που μπορεί να παρουσιάσουν συχνότερα δυσκολίες στη γραφή είναι τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, δυσκολίες προσοχής και συγκέντρωσης, νευρολογικές διαταραχές και αναπτυξιακές δυσκολίες.
Τι είναι δυσγραφία και ποια τα συμπτώματα;
Η δυσγραφία είναι μια νευρολογική διαταραχή, η οποία εμπίπτει στις μαθησιακές δυσκολίες και χαρακτηρίζεται από δυσκολία στη γραφή. Η δυσγραφία μπορεί να συνυπάρχει με άλλες διαταραχές (π.χ. διαταραχή της ανάγνωσης – δυσλεξία, διαταραχή των μαθηματικών – δυσαριθμησία) ή μπορεί να εμφανίζεται σαν μοναδική κατάσταση. Ένα παιδί με δυσγραφία παρουσιάζει δυσκολίες, όπως δυσανάγνωστα γράμματα, ελλιπή σχηματισμό των γραμμάτων, άνισο μέγεθος γραμμάτων, ανάμειξη κεφαλαίων – μικρών γραμμάτων, μη τήρηση ίσων διαστημάτων σε γράμματα και λέξεις, γράφει εκτός των γραμμών του τετραδίου, τα γράμματα έχουν λάθος κατεύθυνση, κάνει αρκετά ορθογραφικά λάθη, κακή λαβή μολυβιού, ακαταστασία στα γραπτά κ. α.
Τι είναι κακογραφία και ποια τα συμπτώματα;
Η κακογραφία είναι η γρήγορη και άσχημη γραφή, η οποία δεν εμπίπτει στις μαθησιακές δυσκολίες και μπορεί να οφείλεται στην απουσία του σωστού μυϊκού τόνου στους ώμους και στον κορμό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τα παιδιά να μη μπορούν να σταθεροποιήσουν τον εαυτό τους σε όρθια θέση. Ένα παιδί με κακογραφία παρουσιάζει δυσκολίες, όπως δυσανάγνωστα γράμματα, ελλιπή σχηματισμό των γραμμάτων, ομοιογένεια ως προς το μέγεθος των γραμμάτων, τήρηση ίσων διαστημάτων σε γράμματα και λέξεις, παρ’ όλα αυτά δεν τοποθετεί με σωστό τρόπο τα γράμματα στις γραμμές τους τετραδίου και δεν μπερδεύει κεφαλαία και μικρά γράμματα. Ένα παιδί με κακογραφία έχει καλή λαβή μολυβιού και όταν είναι συγκεντρωμένο στο γραπτό του κάνει ευανάγνωστα γράμματα και δεν κάνει ορθογραφικά λάθη.
- Περίπου το 60% του χρόνου ενός παιδιού στο σχολείο αφορά δραστηριότητες λεπτής κίνησης. (McHale & Cermak, 1992)
- Από αυτές τις δραστηριότητες λεπτής κίνησης το 85% αφορά δραστηριότητες γραφής. (McHale & Cermak, 1992)
Αν εντοπιστεί από νωρίς η δυσκολία, το παιδί θα παρουσιάσει σημαντική βελτίωση τόσο στη γραφή και τις σχολικές επιδόσεις που επηρεάζονται άμεσα, όσο και στην ψυχολογία του!
Βιβλιογραφία
Αλεξάνδρου, Σ., (2020). Σημειώσεις σεμιναρίου Δυσγραφίας
Case-Smith, J. (2015) Occupational Therapy for Children, 7th ed. St. Louis. Mosby publications.
McHale, K. and Cermak, S. (1992). Fine Motor Activities in Elementary School: Preliminary Findings and Provisional Implications for Children With Fine Motor Problems. American Journal of Occupational Therapy, 46(10), pp.898-903.
